Μνημείο 110 Μαρτύρων - Μνημείο Ελευθερίας

Η Επιχείρηση των στρατιωτικών δυνάμεων της Ναζιστικής Γερμανίας για κατάληψη της Κρήτης πήρε το κωδικό όνομα «Ερμής» και αυτό επειδή αποτέλεσε την πρώτη μεγάλη απόπειρα κατάληψης νησιού σχεδόν αποκλειστικά από αέρος. Η επίθεση των Γερμανών αλεξιπτωτιστών ξεκίνησε στις 20 Μαΐου 1941. Στόχος του πρώτου κύματος αποτελούσε το Μάλεμε και του δευτέρου το Ρέθυμνο, και συγκεκριμένα το προάστιο Μισίρια και τα περίχωρα του αεροδρομίου στον Πηγιανό Κάμπο. Οι Γερμανοί, ωστόσο, δεν είχαν προβλέψει τη λυσσαλέα αντίσταση του ντόπιου πληθυσμού, που ρίχτηκε στον εχθρό, με ελάχιστα όπλα και γεωργικά εργαλεία. Πράγματι, υπολογίζεται ότι ο άμαχος πληθυσμός προκάλεσε τις μεγάλες απώλειες στο στρατόπεδο των Γερμανών. Κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών, και ως αντίποινα για την αντίσταση των Κρητών, πραγματοποιήθηκαν στα Μισίρια τρεις ομαδικές εκτελέσεις αμάχων. Το ηρώο στην παραλία των Μισιρίων, βρίσκεται τοποθετημένο ακριβώς δίπλα στον τόπο εκτέλεσης. Το μνημείο ολοκληρώθηκε με την προσθήκη μαρμάρινης στήλης που αποδίδει την Ελευθερία με μορφή φτερωτής γυναίκας που κραδαίνει ξίφος, δημιούργημα του Κρητικού γλύπτη Γιάννη Κανακάκη. Το μνημείο είναι αφιερωμένο στα 110 θύματα που εκτελέστηκαν στα τέλη Μαΐου και στις αρχές Ιουνίου 1941. Σε 4 επιγραφές αναγράφονται τα ονόματα των 110 εκτελεσθέντων, ενώ νεότερες μελέτες υποστηρίζουν ότι ο αριθμός των νεκρών ανέρχεται στους 111.