Το έργο ανατέθηκε το 1869 από την Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Αθηνών στον γλύπτη Γεώργιο Φυτάλη, γεννηθέντα στα Υστέρνια της Τήνου και καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Ο ανδριάντας βρίσκεται στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου, αντιδιαμετρικά με εκείνον του Ρήγα Βελεστινλή. Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ (1745/1746-1821), κατά κόσμον Γεώργιος Αγγελόπουλος, με καταγωγή από τη Δημητσάνα, αποδίδεται σε όρθια στάση να κρατά την ορειχάλκινη ποιμαντορική του ράβδο, ενώ το δεξί του χέρι εκτείνεται προς τα εμπρός. Στα πόδια του φαίνεται πεσμένο το σχοινί του απαγχονισμού του από τους Οθωμανούς, στην κεντρική πύλη του Πατριαρχείου. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο και η μνήμη του τιμάται στις 10 Απριλίου κάθε έτους. Η υπογραφή του γλύπτη απουσιάζει από το μνημείο.
Βασική Βιβλιογραφία
- Bury John – Meiggs Russell, Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας: Μέχρι το Θάνατο του Μεγάλου
- Αλεξάνδρου, μτφρ. Ρούλη Τατάκη, Κ. Ν. Πετρόπουλος, Άννα Παπαδημητρίου Γραμμένου,
- Κωνσταντίνος Μπουραζέλης, Άγγελος Ματθαίου, Αθήνα 2011.
- Lefèvre François, Ιστορία του Αρχαίου Ελληνικού Κόσμου, μτφρ. Αναστασία Κεφαλά, Μίνα
- Καρδαμίτσα, Αθήνα 2016.
- Αντωνοπούλου Ζέτα, Τα Γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1834-2004, Αθήνα 2003.
- Καραΐσκου Βίκυ, Νεοελληνική Γλυπτική: Ματιές και αναγνώσεις, Αθήνα 2011.
- Παυλόπουλος Δημήτρης, Από τον Ιερό Λόχο στον Κωνσταντίνο ΙΒ’: Νεότερα Αθηναϊκά
- Γλυπτά, Αθήνα 2020.
- Παυλόπουλος Δημήτρης, Ζητήματα Νεοελληνικής Γλυπτικής, Αθήνα 1998.
Βασική Δικτυογραφία
http://www.athenssculptures.com
https://explore.cure-project.gr
https://www.thisiscrete.gr/gr/historical-monuments
Πληροφορίες
Επιπλέον
Δημιουργός: Γεώργιος Φυτάλης (1830-1880)
Υλικό: Μάρμαρο
Χρονολογία: 1872
Θέση: Προαύλιο Πανεπιστημίου Αθηνών
Τύπος: Ανδριάντας
Θέμα: Ελληνική Επανάσταση
Πρόσβαση: Προσβάσιμο όλο το 24ωρο
Προσβάσιμο σε ΑΜΕΑ
